ویروس دیستمپر در سگ یک بیماری تنفسی ویروسی است که می تواند موجب آسیب مغزی شود. خوشبختانه بسیاری از حیوانات خانگی مبتلا به این ویروس به طور جدی بیمار نمی شوند، اما زمانی که بیمار می شوند، حدود نیمی از آنها می میرند.
توله سگ یا سگ های مسن تر با سیستم ایمنی ضعیف معمولا در اثر این ویروس می میرند.
این بیماری همچنین بسیاری از حیوانات وحشی از جمله کفتار ها، سمورها، راسو ها و راکون ها را آلوده می کند، بنابراین رعایت احتیاط های لازم برای حیوانات خانگی در خارج از منزل و همچنین حیوانات خانگی در مناطق روستایی ضروری است.
این بیماری عمدتا بر ریه ، روده و سیستم عصبی سگ تاثیر میگذارد. این بیماری بعد از هاری دومین بیماری کشنده ویروسی در سگها است .ویروس به صورت مسری و در اثر تماس مستقیم و نزدیک از سگی به سگ دیگر انتقال پیدا میکند.
بیشتر بخوانید: همه چیز درباره بیماری هاری
ویروس دیستمپر در سگ ها مشابه ویروس سرخک در انسان و ویروس طاعون گاوی که بر گاو ها اثر می گذارد، می باشد. در سگ ها ، این ویروس بر سیستم تنفسی، دستگاه گوارش و سیستم عصبی مرکزی و حتی غشاهای ملتحمه چشم اثر می گذارد.
ویروس دیستمپر به راحتی توسط ضد عفونی کنندها معمولی در محیط از بین میرود .این ویروس در گرمای محیط در عرض چند دقیقه کشته شده اما میتواند در دمای نزدیک به یخ زدگی تا هفته ها دوام بیاورد. توصیه می کنیم از ضدعفونی کننده سگ که بصورت اسپری هستند برای حیوان خود در هر جا که می روید استفاده نمایید.
ویروس دیستمپر از طریق هوا و تماس مستقیم و یا غیر مستقیم(ظرف،ملافه و ..) با حیوان آلوده ،به سرعت منتقل می شود.در ابتدا این ویروس به لوزه ها و گره های لنفاوی سگ حمله می کند و در حدود یک سیکل یک هفته ای ویروس ها دوباره در بدن سگ تولید می شوند.سپس این ویروس به دستگاه تنفسی، دستگاه تناسلی، دستگاه گوارش و سیستم عصبی سگ حمله می کند.
سگ های مبتلا به ویروس دیستمپر طیف وسیعی از علائم را بسته به اینکه بیماری تا چه میزان در بدن آنها پیشرفت کرده است، تجربه می کنند.
سگهای جوان ۶-۳ماهه واکسن نشده بیشتردر معرض ابتلا به دیستمپر هستند .ویروس از طریق ترشحات بینی سگ مریض پخش شده سپس به بینی سگ سالم رفته ، در انجا رشد پیدا کرده و در تمام بدن پخش میشود
اولین علامت ابتلا به ویروس دیستمپر در سگ معمولا مربوط به ترشحات چشم ،تب، از دست دادن اشتها و آبریزش بینی است. اغلب سگها حدود ۳ تا ۶ روز پس از ابتلا به ویروس تب می کنند، اما نشانه های اولیه به شدت بیماری بستگی دارد واینکه چگونه بیمار به آن واکنش نشان می دهد. در مرحله بعد بدن حدود نیمی از سگ هایی که آلوده شده اند، به سرعت به عفونت واکنش نشان می دهد به همین دلیل به نظر نمی رسد بیمار باشند. برخی از سگ ها چند روزی بی حال خواهند بود.
نیمی دیگر از سگ های آلوده به ویروس دیستمپر علائم ذکر شده را بروز می دهند. در میان سگ هایی که دارای علائم هستند، حدود نیمی از آنها خواهند مرد، مگر اینکه مراقبت های پزشکی دریافت کنند.
بیشتر بخوانید: بیماری های شایع در سگ ها + علائم بروز دهنده و نحوه درمان
ویروس میتواند به سیستم ایمنی بدن اسیب رسانده و موجب ضعیف شدن دفاع بدن در برابر دیگرعفونتها شود. اگر بخش باکتریایی بیماری با انتی بیوتیک کنترل شوند سگ برای ۳-۲ هفته بهبود میابد اما علایم مربوط به اختلالات عصبی میتواند بعدا دیده شود حدود نیمی از سگهایی که به دیستمپر مبتلا میشوند علایم بیماری عصبی از خود نشان خواهند داد .
اگر یک سگ آلوده به ویروس دیستمپر در مرحله حاد بیماری قرار گیرد، ممکن است همچنین هیپرکراتوز پاشنه پا را داشته باشد که به نام مستعار “بیماری پد پا” نامیده شود. این علائم باعث ضخیم و سفت شدن پاشنه پا و ناراحت بودن آن می شود.
مجموع زمان بازیابی بستگی به شدت عفونت و همچنین سن و سلامت عمومی سگ آلوده به ویروس دیستمپر دارد.
توله سگ های بسیار جوان و سگ های سالخورده با سیستم های ایمنی ضعیف بیشترین زمان بازیابی را باید بگذرانند و در معرض خطر بیشتری قرار دارند.
سگ های بهبود یافته تا ۴ ماه بعد از بازیابی قابلیت انتقال ویروس را دارند.
گاهی اوقات انسان به ویروس دیستمپر آلوده می شود، اما نشانه های آن بروز پیدا نمی کند.
صدماتی که در مغز و نخاع در اثر فعالیت ویروس ایجاد میشود باعث ایجاد تشنجهای صرع مانند و تشنجهای موضعی میگردد.صدمه به نخاع می تواند باعث ضعف و فلجی سگ گردد. بیشتر سگهایی که به نوع عصبی بیماری دیستمپر دچار میشوند میمیرند یا به روش انسانی توسط تزریق مقادیر زیاد بعضی داروهای بیهوشی کشته میشوند.
تشخیص قطعی دیستمپر در سگها تا وقتی که علایم معمول این بیماری (مثل ترشحات چشم یا ذات الریه) دیده نشوند معمولا سخت است . در ایران از کیت های ایمنوکروماتوگرافی سریع (همانند تست حاملگی خانمها با ادرار) که با استفاده از ترشحات چشم وبینی نتیجه را اعلام میکنند.
در حال حاضر هیچ درمانی بر ضد ویروس دیستمپر وجود ندارد بنابر این درمان تنها محدود به انتی بیوتیک ها برای کنترل عفونتهای باکتریایی است. درمان با انتی بیوتیک ها باعث بهبود بسیاری از علایم بیماری شده اما از ورود و صدمه زدن ویروس به بافت عصبی در مغز و نخاع جلوگیری نمی کنند.
به خاطر اینکه درمان محدود است پیشنهاد میشود از روشهای پیشگیری توسط واکسن استفاده شود. واکسنهای دیستمپر می بایست وقتی توله از شیر گرفته شد شروع شوند.اگر مادر واکسینه شده بود یا از بیماری دیستمپر بهبود یافته بود میتواند پادزهر دیستمپر را از طریق شیربه توله ها انتقال دهد. تا وقتی که پادزهر مادری در بدن توله وجود داشته باشد واکسیناسیون با موفقیت نمیتواند در توله ایجاد محافظت کند.
وقتی توله رشد پیدا کرد کم کم پادزهر حفاظتی که از مادر به توله انتقال می یابد، از بین میرود تا جاییکه در سن ۱۳ هفتگی ۹۵ درصد توله ها در معرض مبتلا شدن به دیستمپر قرار میگیرند. از نظر اقتصادی تعیین میزان پادزهر مادری دربدن توله مقرون به صرفه نیست بنابراین واکسیناسیون در برابر دیستمپر میبایست سریعا بعد از شیر گرفتن توله در سن ۷-۶ هفتگی شروع و پس از ان هر ۳-۲ هفته یکبار تا سن ۱۴ هفتگی ادامه پیدا کند. توله می بایست تا وقتی که واکسیناسیون کامل نشده از دیگر سگها جدا نگاه داشته شوند . برنامه واکسیناسیون پیشنهادی برای حفاظت توله ها از این بیماری کشنده بسیار موثر است.
